İşletmeye Ehliyet Gerekir Mi?

Önlisans düzeyinde eğitim veren Deniz ve Liman İşletmeciliği  programının ders planları üniversitelere göre ciddi farklılıklar  taşıyabiliyor. Kimi üniversiteler işletme opsiyonunda eğitim verirken kimi üniversiteler ise mezunlarına gemiadamı statüsü kazandırmak  amacı ile işletme + güverte opsiyonunda eğitimini sürdürüyor. Bu farklılığı bilmeyen öğrenciler ise sonunda arzu ettiği gibi bir  eğitim alamamış oluyorlar.

Ders planını işletme opsiyonu ile sürdüren Deniz ve Liman İşletmeciliği programında eğitim gören öğrenciler  armatör firmalarda, limanlarda, tersanelerde rastlayabilecekleri işletmeye yönelik işler için yetiştiriliyorlar. Güverte + işletme opsiyonu ile eğitim veren üniversitelerde de öğrenciler aslında aynı amaçla yetiştiriliyorlar ancak bu öğrenciler güverteye yönelik olarak da ders almaları sebebi ile işletmeye yönelik olan ders saatleri düşüyor. Bu durum onların aslında ne güverteci ne de işletmeci olmasına olanak sağlamıyor. Tam anlamı ile öğrenciler arada kalıyorlar. Sadece  ellerinde ilave olarak 12 aylık açık deniz stajları sonrası Sınırlı Vardiya Zabiti olabilme imkanı bulunuyor.

2010 yılı Mayıs ayında Sınırlı Vardiya Zabiti’ne olan ihtiyacı araştırmak üzere bir çalışma yapmıştım. Bu çalışma sonuçlarını şimdi sizlerle paylaşmak istiyorum.

Sınırlı Vardiya Zabiti Kimdir?
Sınırlı Vardiya Zabiti;500 GT’den küçük ve yakın kıyısal sefer bölgesinde çalışan gemilerde görev yapan ve gemi kaptanından sonra gelen, ayrıca Sözleşmenin II/3 Kural’ının 3. ve 4. paragraflarında  tanımlanan gemiadamıdır.

Sınırlı Vardiya Zabiti Yeterliliği ile Çalışılabilecek Güverte Sınıfı Yeterlilikler Nelerdir?
a. Sınırlı Vardiya Zabiti
b. Güverte Lostromosu
c. Usta Gemici
d. Gemici
e. Miço

Hemen hemen tüm gemiadamlarının yakından tanıdığı www.gemipersoneli.com alanadı altında yayın yapan internet sitesinde 01 Mart 2010 ile 14 Mayıs 2010 tarihleri arasında yayınlanmış iş olanaklarını inceledim. On üç  haftalık bu süreç içerisinde tam 539 ilan verilmiş. Buna göre oluşturmuş olduğum tablo aşağıda gösterilmiştir.

Süreç: 01 Mart 2010 – 14 Mayıs 2010

Pasta Grafik:

Zannediyorum bu tablo, Sınırlı Vardiya Zabiti yeterliliğinin ne kadar gerektiğini oldukça açık bir şekilde ortaya koyuyor. Toplam 539 ilan içerisinde Sınırlı Vardiya Zabiti yeterliliği ile çalışılabilecek sadece 1 adet zabitan düzeyinde iş ilanı bulunurken diğer 21 ilan tayfa sınıfına aittir. Tayfa sınıfı bir personelin aldığı maaşı ise işini iyi yapan bir mezun karada da alabilmektedir. Hem de  denizin fiziki ve psikolojik zorluklarına katlanmaksızın.

Denizde çalışmayı arzu eden bir öğrenci doğrudan güverte veya gemi makineleri opsiyonunda eğitim veren üniversiteleri seçmektedir. Deniz ve Liman İşletme programında eğitim gören öğrenciler ise bu bölümü daha çok  karada iş bulabilecekleri umudu ile tercih etmektedirler. Ancak ne yazık ki mezuniyet sonrası işe başladıklarında çok  da başarılı oldukları gözlemlenmiyor. Çünkü bir marinada ya da tersanede çalışırken seyir dersine, stabiliteye ihtiyaç duymuyor. Mezuniyet sonrası yapacağı işe hazır olabilmesi için üniversite eğitimi süresinde gemi kiralama hukuku, liman işletmesi ve organizasyonu, deniz mevzuatı ve gümrük idaresi gibi dersleri alması gerekiyor.

Deniz ve Liman İşletmeciliği programı zannederim günümüz küresel denizcilik koşulları değerlendirilerek yeniden  düzenlenmeli ve belki de bir standart haline getirilerek tüm üniversitelerde aynı şekilde uygulanmalıdır.