Bir Denizcilik Şirketinin Çalışmaya Değer Olduğunu Nasıl Anlayabilirsiniz?

Şüphesiz, internet hepimizin hayatını kolaylaştırdı. Gerek çevrimiçi alışveriş gerekse iş başvurusu olsun tek bir tıkla önümüzde birçok imkân bulunmaktadır. Günümüz e-ticaret siteleri özel indirimler ve almayı arzuladığınız ürün hakkında çok detaylı bilgiler sunmaktadır. Ayrıca, almayı düşündüğünüz ürün veya hizmet hakkında da yorumları okuma seçeneğine sahipsiniz. Başka bir değişle, “Ödeme Yap” tuşuna basmadan önce kâfi miktarda bilgiye sahip oluyorsunuz. Acaba yaptığımız bu mukayeseleri, iş imkânı sunan sitelerde de yapabilir miyiz?

Günümüzde, tıpkı e-ticaret sitelerindeki tanıtımlarda olduğu gibi ilgi çekici ilanlar yapan yüzlerce denizcilik web-siteleri vardır. Kendilerinin yazmış olduğu süslü püslü yazılar dışında, söz konusu firmada çalışmış olan veya çalışmakta olanlardan bir geri dönüş alamazsınız. Görünenin aksine, bu firmaların birçoğunun şaibeli geçmişleri vardır ve bu şirketler işlerini sürdürebilmek ve gemilerini yürütebilmek için denizcilerin dikkatini çekmeye çalışırlar.

Hiç şüphesiz, bir denizcinin en büyük şüphesi maaşını alıp alamayacağı üzerinedir. Gemiadamı, bir aylık sıkı bir çalışma sonrası, işverenin görevini yerine getirerek gemiadamının maaşını tam olarak hesabına yatırmasını bekler. Bazı denizciler maaşlarını zamanında aldıkları için çok şanslıdırlar ama bazı talihsiz olanlar ise maaşlarını tutan işveren yüzünden gece gündüz derin bir kaygı içindedirler.

Denizcilik endüstrisinde son zamanlarda yaşanan darboğazda, yerel sendikalar ve ITF (International Transport Workers’ Federation) veri tabanı ya maaşı yatırmayan ya da zamanında gemiden çekmeyen işverenlere yapılan şikâyetlerle doludur. ITF ofisleri tarafından aylık olarak alınan diğer şikâyetler ise şöyledir:

1. Gemideki kötü çalışma koşulları.
2. Kıdemli zabitlerden alınan tehditler veya işverenin emrettiği kanunsuz işler.
3. Emniyetsiz veya denize elverişli olmayan gemiler.
4. Sağlıksız veya yetersiz kumanya.

ve diğerleri…

Günümüzde hangi şirketin iyi hangisinin kötü olduğunu söylemek güçtür. Her denizcinin kendine göre değerlendirme ölçütleri vardır. Denizciler şirket seçerken genellikle ya arkadaşlarından duyduğu dedikodulara ya da şirketlerin süslü iş ilanlarına güvenmektedirler. Bazı durumlarda ise, önlerine çıkan ilk işi acil ihtiyaçtan dolayı daha sonra pişman olacaklarını bilerek kabul ederler. Denizci toplumunun birbirinden kopuk olduğu su götürmez bir gerçektir. Bundan dolayı, kontrat imzalamadan önce gemideki yaşam koşulları hakkında onlara rehberlik edebilecek ne bir internet sitesi, forum, ne de bir çevrimiçi blog vardır.

Birçok denizci Elverişli Bayrak – FOC (Flag of Convenience) gemilerinin farkındadır. Bu Elverişli Bayrak gemileri, yani kısaca FOC gemileri ITF’in ana hedefindedir. Bu gemilerin en kötülerinin genellikle liman otoriteleriyle ve personel problemleriyle ilgili kötü geçmişleri vardır. Bu şirketlerin iyi maaş alan yöneticileri ve acenteleri, tatlı sözleriyle denizcileri kandırırlar ve gerçekler birkaç gün sonra denizcinin ofise gelmesi veya gemiye katılmasıyla ortaya çıkar. Bu şirketler denizcileri tehdit ederek, onlara baskı yaparak hayatta kalırlar. Çalışanın maaşını yatırmaz ve her ne zaman bir çalışan, gemideki kötü çalışma koşullarından şikâyet etse, kanunsuz işlere karşı koysa veya ispiyonculuk yapsa çalışanın gemiden ayrılma talebini reddederler.

Kalifiye gemiadamı kıtlığı uzun süredir vardır. Bu durum, gemi personelinin artan korsanlık tehdidinden dolayı erken emekliye ayrılmasının önüne geçilmediği müddetçe devam edecektir. Bazen öyle bir personel eksiği yaşanmaktadır ki, iş, gemiadamı ve şirketle telefon görüşmesiyle ayarlanmaktadır. Daha iyi konumda olan şirketler ise video konferansı düzenlemektedirler. İki taraf da telefonda taahhütlerde bulunur fakat bunların her zaman yerine getirileceği düşünülmemelidir.

Ünlü bir değiş vardır: “Tedbir, tedaviden iyidir.” Denizcilerin, aşağıda belirtmiş olduğumuz kurallara, yeni bir şirket için çalışmaya başladıklarında uymaları durumunda, kendilerini ve ailelerini büyük bir baş ağrısından kurtarırlar.

• Şirket hakkında olabildiğince farklı kaynaklardan bilgi edinmeye çalışın. Şirketin adına kanmayın.
• Sizi işe alan kişiden veya iş bulan kurumdan haklarınızı öğrenin. Bazen iyi bir şirket için çalışsanız bile kötü bir aracı kurum/yönetici yüzünden hem hayatınız, hem de kariyeriniz olumsuz etkilenebilir.
• Asla telefonla yapılan bir iş teklifini onaylamayın. Şirket veya işveren hakkında gerekli tüm bilgileri öğrenmeden taahhütlerde bulunmayın.
• Düzgün bir şekilde sağlık muayenesi olmadan gemiye çıkmayın. Gemiye katıldıktan birkaç gün sonra önceden olan bir rahatsızlığı ortaya çıkan gemiadamlarından ülkeye geri dönüş masrafları için ödeme yapmaları istenebilir.
• Kontratınızı imzalamadan önce tüm şartları okuduğunuza emin olunuz ve kontratı asla gemide veya havalimanında imzalamayı kabul etmeyin.
• Eğer şüpheleriniz varsa bunları gemideki zabit veya kaptana sormak yerine, gemiye katılmadan önce giderin. Gemide katıldığınızda çok geç kalmış olabilirsiniz.
• Eğer ailenizle birlikte gemiye katılacaksanız, onlar için sağlık sigortası yaptırmanız önerilir. Zira, şirketin size yapmış olduğu sigorta ailenizi kapsamaz.
• Şirketinizin korsan bölgesi seyir politikasını öğrenin. Somali, Nijerya gibi korsan bölgelerine gitmeyi reddetmeniz durumunda, gemiden ülkenize ücretsiz olarak geri dönüş hakkınızın olup olmadığını kontrol edin.
• Gemiye uzun bir kontrat için gitmiş olabilirsiniz. Armatör veya işletici tarafından gemide sağlanan refah seviyesinin ve imkânların ne derecede olduğunu öğrenmek her zaman iyidir. Taahhüt edilen imkânlar acaba sadece kâğıt üzerinde mi?
• Eğer bir FOC gemisine katılıyorsanız, yerel ITF acentanıza danışarak asgari maaş, gemide sahip olduğunuz haklar ve dünyadaki tüm ITF ofislerinin iletişim bilgileri hakkında bilgi alın. ITF ofislerinin bilgilerine internetten de kolayca ulaşabilirsiniz.
• Eğer kurs almanız gerekiyorsa, yerel otoriteyle problem yaşamanıza neden olabilecek, iş bulan aracı kurum tarafından sunulan bilgisayarda imzalanmış sertifikaları kabul etmeyin.
• Telefonda veya e-postada anlaştığınız maaş ile kontratınızda yazan maaşın aynı olduğundan emin olun.

Aklınızda sözleşmede belirtilen ödenekler, kumanya vb. gibi unsurlar olabilir. Kaptanı meşgul ederek bu konuları gemide tartışmaktansa, gemiye gitmeden önce her şeyi açıklığa kavuşturup tüm şüphelerinizi ortadan kaldırırsanız, başınızın işvereninizle sıkıntıya girmesine neden olacak sebepleri ortadan kaldırmış olacaksınız.

Unutmayınız ki, denizcilik günümüzde zorlu bir meslektir. Gemiye gitmeden önce gerekli tüm bilgilerle donanın. Bana güvenin – hayatınız ve kariyerinizle kumar oynamaya değmez!

Kaynak: Marine Insight
Tercüme: Cem Kütükoğlu
Düzenleme: Rüya Hazar
Ekleyen: Ayşe Kırıcı