e-MarineEducation.com Denizcilik Eğitimine Yeni Bir Bakış Açısı
Piri Reis Üniversitesi’nin Denizcilik Meslek Lisesi Mezunlarının Geleceğini Değiştirecek Kararı
Piri Reis Üniversitesi Mütevelli Heyeti 11 Şubat 2013 tarihinde Denizcilik Meslek Liseleri mezunlarına yeni bir gelecek sunacak tarihi bir karar verdi. Piri Reis Üniversitesi bünyesinde Hazırlık Sınıfı bulunan, derslerin asgari yüzde 30’u İngilizce ve Denizcilik Fakültesinin ilk iki (2) yıllık programı ile uyumlu bir programa sahip bir Denizcilik Meslek Yüksek Okulu kurulacak.
Bu yeni meslek yüksekokulunun üç (3) temel amacı var;
1. Denizcilik sektörümüze uluslararası standartlarda kalifiye eleman yetiştirmek
2. Denizcilik Meslek Lisesi mezunlarının önünü açacak yeni bir eğitim imkanı sunmak
3. Denizcilik sektöründe önem kazanan bazı işkolları için de insan gücü sağlamak
Meslek Yüksekokulu bünyesinde sektörü doğrudan ilgilendiren altı (6) program yer alıyor. Bu programlar ve öğrenci kontenjanları şöyle olacak;
| Program | Kontenjan |
| Deniz Ulaştırma İşletme | 60 |
| Gemi Makineleri İşletme | 60 |
| Deniz ve Liman İşletmeciliği | 60 |
| Yat İşletmeciliği ve Yönetimi | 60 |
| Mekatronik | 60 |
| Gemi İnşaatı | 60 |
Bu önemli kararın altında aşağıda açıklanan gerçekler ve ihtiyaçlar yatıyor.
Denizcilik Sektörümüzün Kalifiye İnsan gücüne İhtiyacı Var
2012 yılı başında Türk Ticaret Filosunda toplam 1.561 gemi bulunmakta olup, taşıma kapasitesi de yaklaşık olarak dokuz milyon DWT (8.921.719)’dur. Bu değer Türkiye’yi, dünyanın en büyük ticaret filosuna sahip ülkeler arasındaki sıralamada 18inci yapmaktadır.
Ticaret filomuzun dörtte üçü Türkiye’de inşa edilmektedir. Kuru yük gemileri, petrol ve kimyasal tankerler geleneksel olarak Türkiye’de inşa edilmekte, bunların az miktarda bir kısmı yurt dışından ithal edilmektedir. Buna karşılık, dökme yük gemilerin sadece yüzde yirmisi Türkiye’de yapılmakta ve RO-RO gemilerinin büyük çoğunluğu ise yurtdışında inşa edilmektedir. Türk Deniz Ticaret Filosu’nun çoğunluğu kuru yük ve dökme yük gemileri oluşmaktadır. Türk Deniz Ticaret Filosu’ndaki gemilerin yaşları da oldukça gençleşmiştir.
2008 yılından bu yana Türk tersanelerinin gemi inşa faaliyetleri, dünya çapında yaşanan ekonomik krizlerin bir sonucu olarak azalmaya devam etmektedir. Geçtiğimiz iki (2) yıl boyunca tersanelerimizdeki onarım ve mevcut gemilerin bakım faaliyetlerinin artışı sayesinde gemi inşa sektörümüz hayatiyetini idame etmiştir.
Türk Denizcilik Sektörünün genel görünümü hızla değişmektedir. Halen Türk gemi donatanları diğer bandıralara kayıtlı gemiler de dahil edildiğinde 20 milyon DWT civarında gemiye sahiptir. Filomuzda güncelliğini kaybeden eski gemilerin yerini modern ve büyük kapasiteli gemiler almıştır. Son on (10) yılda sektördeki liman ve terminallerin sayısında ve kalitesinde de önemli ölçüde gelişimler olmuştur. Denizcilik şirketleri yeni operasyonel ve ekonomik gereksinimleri karşılamak üzere kendilerini ve kuruluş yapılarını çağdaş ihtiyaçlara uyumlu bir tarzda yeniden organize etmektedirler.
Yeni oluşan bu modernize edilmiş filoyu ve kıyı tesislerini (limanlar, tersaneler, şirketler, lojistik birimler) desteklemek için de oldukça kalifiye personel gereksinimi ortaya çıkmıştır.
Son on (10) yılda IMO (Uluslararası Denizcilik Örgütü) kodları ve düzenlemelerinde oldukça büyük değişiklikler gerçekleşmiştir ve bu değişimin daha yüksek bir ivme ile devam edeceği beklenmektedir. Denizcilik Sektörünün de, sektörde ortaya çıkan rekabete uyum sağlayabilmesi için, bahse konu bu gelişmeler kapsamında sadece gemi / donanım ve tesisler değil İNSAN GÜCÜNÜ de günümüzün şartlarına uygun hale getirmek zorundadır.
Denizcilik sektörü artık Türk ekonomisinin önemli bir unsurudur. Günümüzün rekabetçi ortamında ayakta kalabilmek için bu yeni gereksinimleri karşılaması gerekmektedir.
Denizcilik Anadolu Liseleri’nden Mezun Olanlara Bir Gelecek Sunuluyor
Ülkemizde halen 76 adet Denizcilik Meslek Lisesi bulunmaktadır. Bu okulların yıllık öğrenci kontenjanı 2072’dir. ÖSYM kuralları gereği halen Denizcilik Anadolu Meslek Liseleri’nden mezun olan öğrencilerin fakültelere girme olanağı bulunmamaktadır. Şu anda bu öğrenciler için tek lisans eğitim olanağı Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi bünyesindeki Denizcilik Yüksek Okulu‘nda mevcuttur. Ancak bu imkân diğer lise mezunlarına da açık olup, matematik ve fen programları diğer liselere oranla çok kısıtlı olan DAML mezunlarının bu okula girme şansı da oldukça düşüktür.
Bu durumda DAML mezunları için tek olanak, Vardiya Zabiti yetiştiren Denizcilik ile ilgili Meslek Yüksekokulları’na devam etmek olmaktadır. Bu okullardan mezun olanların Uzakyol Vardiya Zabiti olabilmeleri, düzenlemeler gereği lisans eğitimi görmeleri, bunun için de dikey geçişle denizcilik fakültelerine devam etmeleri gerekmektedir. Bu olanak için de kontenjanlar oldukça kısıtlıdır. Denizcilikle ilgili MYO’lardan sadece bir (1) tanesinde İngilizce Hazırlık Sınıfı bulunmakta olup yabancı dil eğitimleri yetersizdir. Keza süre itibarıyla da programları fakültelerle ile uyumlu değildir. Bu okullardan mezun olanlar kontenjana dahil olup fakültelere girseler dahi fark derslerini vermeleri, hazırlık okulu eğitimini tamamlamaları ve son iki (2) yıla devam etmeleri en az dört (4) yıl sürmektedir. Bu itibarla DGS (Dikey Geçiş Sınavı) uygulaması oldukça kısıtlıdır.
Hazırlık Sınıfı bulunan, derslerin asgari yüzde 30’u İngilizce ve Denizcilik Fakültesi’nin ilk iki (2) yılı ile uyumlu bir programa sahip bir Denizcilik Meslek Yüksekokulu’nun kurulması, bu sorunun giderilmesi için bir çözüm yolu olacaktır.
Bu suretle DENİZCİLİK Anadolu Meslek Lisesi mezunlarına, DGS’de başarılı olmak kaydıyla iki (2) yıllık bir sürede lisans tamamlama eğitimi ile Uzakyol Vardiya Zabiti olmalarını sağlayacak yeni bir eğitim olanağı sunulacaktır. Bu uygulama ile halen kendi dallarında lisans eğitim imkânları oldukça kısıtlı olan bu gençlerimizin önü açılacaktır.
Denizcilik Sektöründe Yeni İş Olanakları
Denizcilik eğitimleri IMO’nun STCW Sözleşmesi ile uluslararası bir düzenlemeye tabidir. 2010 yılında STCW sözleşmesinde önemli değişiklikler yapılmış olup, bu değişiklikler yürürlüğe girmeye başlamıştır. Bunlar içerisinde en önemlileri; Elektro Teknik Zabit unvanıyla yeni bir iş kolu açılması ve yat kaptanlığının üç (3) ayrı tonaj kategorisine (499 GRT’e kadar, 500-3000 GRT arası, 3000 GRT üstü) bölünerek yeni bir sınıflandırmaya gidilmesidir. Bu düzenlemeler Gemiadamları Yönetmeliği‘ne dahil edilerek ulusal mevzuatımızda da yerini almıştır. Denizcilik sektörünün bu yeni düzenlemeye göre eğitim programlarını hazırlaması ve yeni şartlara uyum sağlaması gerekmektedir.
Ülkemizde 175 adet liman ve iskele bulunmaktadır. Bu limanlarımızın 305 milyon ton yük elleçleme kapasitesi mevcuttur. Bu limanların işletilmesi için de acilen iyi eğitim görmüş, İngilizce bilen ara eleman ihtiyacı vardır.
Ülkemizde halen 70 adet tersane mevcut iken yeni tesislerin de tamamlanması ile bu sayı 126‘ya ulaşacaktır. Daha çok dış piyasaya yönelik olarak faaliyet gösteren bu tersanelerde, yabancı dil bilgisi ile teknik inşa dokümanları takip edebilecek kalifiye ara eleman (tekniker) ihtiyacı vardır. Ayrıca vasıflı işçi bulunamaması nedeniyle tersanelerde ciddi iş kazaları olmaktadır. Bu durumun önlenmesi için de ara kademe personeline acilen ihtiyaç vardır.
Halen ülkemiz yat üretiminde ilk on (10) sırada yer almakta ve tersanelerimiz büyük (mega) yatlar üretmektedir. Ülkemizde uluslararası standartta 46 marina ve 9 büyük kapasiteli yat çekek yeri bulunmakta olup sayıları hızla artmaktadır. Bu kapasitenin doğru kullanımı için de uluslararası standartlarda insan gücü yetiştirilmesi gerekmektedir. Üniversitemiz bu amaçla eğitim programları düzenlenebilmesi için İngiliz belgelendirme kuruluşu olan MCA – Maritime and Coastguard Agency (Denizcilik ve Sahil Güvenlik Kuruluşu) ve İngiltere RYA – Royal Yachting Association (Kraliyet Yatçılık Derneği) ile işbirliğine başlamıştır.
Burs Olanakları
Meslek Yüksekokulunun bütün bölümlerinin kontenjanlarının;
– Yüzde 10’u 100% BURSLU
– Yüzde 30’u 50% BURSLU olacaktır.
Yukarıda belirtilen bursların dışında kalan, Meslek ve Teknik Liselerin ilgili bölümlerinden gelen öğrencilere 20% burs verilecektir. Bu suretle dar gelirli ailelerin çocuklarının da Türkiye’nin denizcilik konusunda uzmanlaşmış bu nadide üniversitesinde eğitim görme imkânı sağlanmış olacaktır.
Ayrıca başarılı öğrenciler IMEAK DTO’nun sunduğu eğitim kredilerinden ve denizcilik şirketlerimizin, tersanelerimizin sunduğu burs imkânlarından da istifade edebilecekleridir.
IMEAK Deniz Ticaret Odamızın desteğindeki Piri Reis Üniversitesi her kendi misyonuna uygun olarak Türk Deniz Sektörü’ne her gün genişleyen bir yelpazede hizmet sunmaya devam edecektir.
