Konteyner Terminallerinde Lojistik Süreçleri

Denizcilikte en çok kullanılan taşıma şekillerinden birisi konteyner taşımacılığıdır. Konteyner taşımacılığında ülkemiz oldukça geniş bir yelpazede hizmet vermektedir. Bu konuda yazı dizimizde konteyner terminallerinde yük elleçlemeye yönelik lojistik sürecinden bahsedeceğiz.

Konteyner elleçleme operasyonları limanda ikiye ayrılır;
– Deniz Operasyonları
– Kara Operasyonları

Gemi Yükleme ve Boşaltma Süreci

1)Deniz Yönlü Operasyonlar:

Bu operasyon deniz yolu ile gelen gemi ile apron arasındaki yük elleçlenmesine denir. Gemi ambar kapaklarının da aprona indirilmesi hizmeti deniz yönlü operasyona girer.

2)Kara Yönlü Operasyonlar:

Konteyner Terminallerinde İş Akışları

Kara yönlü operasyonlar, deniz yönlü operasyonların devamıdır. Yani bu operasyonlar konteynerin rıhtımdan depolama alanına kadar olan; hatta depolama faaliyetleri kapsamında elleçlenmesi operasyonlarıdır. Buna konteynerin taşıyıcısı ya da yükün alıcısına teslimi de dahildir.

• B1: Rıhtım ile depolama sahası arasında konteynerin ekipmanlar ile taşınması ve depolanması operasyonlarını içerir.

• B4: Depolanan konteynerin alıcıya teslimi için nakli ya da kara yönlü gelen ve teslim alınan konteynerin depolama sahasına nakli ve istifini içerir. B2 ve B3: B1 işlemi B2 ve B3 işlemleri olarak ikiye ayrılır. B-2 operasyonu sadece konteynerin taşınmasını içerirken B-3 operasyonu hem taşınma hem de elleçlemeyi içerir.

• B5: Depolanan konteynerin alıcıya kapıdan teslimi ya da kara yönlü gelen konteynerin kapıdan alımı operasyonlarını içerir.

• Uygulamada çok az rastlanmakla birlikte gemiden tahliye edilen konteynerin doğrudan kapıda alıcıya teslimi ya da gemiye yüklenmek için terminale gelen ve kapıdan teslim alınan konteynerin doğrudan rıhtıma nakli de mümkündür.

3)Kara Yönlü Destekleyici operasyonlar;

Dolu konteynerlerin depolama sahası ve CFS arasındaki hareketleridir.

• C1: Konteynerin depolama sahasından CFS’ye taşınmasıdır.
• C2: CFS’de doldurulan konteynerin depolama sahasına naklidir.

4)Diğer operasyonlar

Hasarlı konteynerlerin onarım sahasına gönderimini, boş durumda ki konteynerlerin istif bölgesine naklini veya boş konteyner istifinden alınması ve gümrük işlemleri için yapılan hareketleri kapsar.

• D1: Bahsedilen işlemler için konteynerin sahadan alınıp getirilmesidir.
• D2: Bahsedilen işlemler tamamlandıktan sonra konteynerin teslim işlemlerini içerir.

Konteyner terminallerinde temel lojistik operasyonları özetlersek,
Gemi operasyonları,
Terminal içi taşıma,
CFS ve boş-dolu konteyner istifleme operasyonlarıdır.

Konteynerin yolculuğu basitleştirmek adına sınıflandırılmıştır. Bu sınıflandırma ihraç konteyner – ithal konteyner – transit konteyner olarak basite indirgenmiştir. Konteyner içi liman içerisinde doldurulabildiği gibi liman dışında fabrika-depo-dağıtım merkezinde doldurulabilmesi söz konusudur. Aynı zamanda da ithal konteynerler liman sahasında boşaltılabilir ya da liman sahasında boşaltılabilir.

Yüklenen Konteyner Akışı (Dış Dolum)

İhraç konteyner dış dolum süreci ile başlayıp terminale getirilir, gerekli kayıtların yapılmasının ardından önce depolanır ardından gemiye yüklenir ya da doğrudan depolanmadan gemiye yüklenir.

Yüklenen Konteyner Akışı (İç Dolum)

İhraç konteyner iç dolum süreci üretim yerinden yani fabrikadan ya da depodan CFS sahasına getirilir. Ürünler burada boş konteyner depo alanından alınan konteynerlere yüklenir. Ardından depolanır ya da gemi hali hazırda ise direk gemiye yüklenir.

Tahliye Konteyner Akışı (Dış Boşaltım)

İthalat konteyner dış boşaltım sürecinde öncelikle ithalat konteyner depolama alanına alınır. Ardından kapı çıkışı olur ya da hiç depolanmadan direk terminalden çıkışı yapılarak fabrika ya da depoda konteynerin içi tahliye edilir. Boşaltılan konteyner direk liman sahasına geri gönderilir ya da liman dışında bir depoda istiflenir.

Tahliye Konteyner Akışı (CFS)

İthalat konteyner iç boşaltım (CFS) ‘da tahliye edilen konteyner önce depolama alanına alınır. Ardından CFS sahasına götürülerek ya da hiç depolama alanına alınmadan direk CFS’ye alınarak konteyner tahliye edilir. Boşa çıkan konteynerler boş konteyner istif alanına alınarak depolanır.

Transit Konteyner Akışı

Transit konteyner akışında ise gemiden tahliye edilen konteyner, transit konteyner alanına alınıp ilgili geminin tahmini varış süresi (ETA) göz önüne alınarak istiflenir. İlgili gemi geldiğinde tekrar gemiye yükleme sürecidir.

Konteyner sınıflandırmasında yükleme-tahliye-transit konteynerlerin terminal içerisinde olası hareketleri şu şekildedir.

A)İhraç konteyner hareket olasılıkları;

1. CFS+Gemi (iç dolum): Konteynerin CFS’de doldurulması ve terminal sahasında depolanmadan gemiye transferi

2. CFS+Depolama+Gemi (iç dolum): Konteynerin CFS’de doldurulması, depolanması ve gemiye transferi

3. Kapı+Depolama+Gemi (liman dışı dolum): Dış dolum yapılan konteynerin terminal sahasında depolanması ve gemiye transferi

4. Kapı+Gemi (liman dışı dolum): Dış dolum yapılan konteynerin ve terminal sahasında depolanmadan gemiye transferi

B)İthalat konteyner hareket olasılıkları;

5. Gemi+CFS+Bos Konteyner Deposu (liman içi boşaltım): Gemiden tahliye edilen konteynerin CFS’de içinin boşaltılması ve boş konteyner sahasında stoklanması

6. Gemi+Depolama+CFS+Bos Konteyner Deposu (liman içi boşaltım): Gemiden tahliye edilen konteynerin depolama sahasında bir süre bekletildikten sonra CFS’de içinin boşaltılması ve boş konteyner sahasında stoklanması

7. Gemi+Depolama+Kapı (liman dışı boşaltım): Gemiden tahliye edilen konteynerin depolama sahasında bir süre depolanması ve doğrudan dış boşaltım yapılmak üzere terminal sahasından çıkarılması

8. Gemi+Kapı (liman dışı boşaltım): Gemiden tahliye edilen konteynerin terminal sahası içinde herhangi bir işleme tabi tutmadan doğrudan terminal sahasından çıkarılması

C)Transit konteyner hareket olasılıkları;

9. Gemi+Gemi (aktarma gemisi hali hazırda bekliyor ise): Ana ya da besleme gemisinden tahliye edilen konteynerin terminal sahasında depolanmadan doğrudan rıhtımdaki diğer ana ya da besleme gemisine yüklenmesi işlemi

10. Gemi+Transit Depolama+Gemi: Ana ya da besleme gemisinden tahliye edilen konteynerin terminal sahasında öncelikle depolanarak zamanı geldiğinde diğer ana ya da besleme gemisine yüklenmesi işlemi

Bu 10 durumu kapsayan durumu bir altta ki şemada inceleyebilirsiniz.

Terminal İçi Lojistik Akışı

Kaynak: www.soneresmer.com
Ekleyen: Aytunç Yıldırım