Buzlu Sahalarda Makine Dairesi Operasyonu

Gemiye katıldığınızda, nerelere gideceğinizi pek bilemezsiniz. Şirketinizden gelen talimata göre tropik bölgelere gidip sıcaktan bunalabilirsiniz veya soğuk bir bölgeye gidip üşüyebilirsiniz. Ancak dolaştığınız denizlerde öyle bölgeler vardır ki eğer hazırlıklı değilseniz sizi daraltır, bunaltır ve en önemlisi çalıştığınız geminin seyir emniyetini tehdit eder. İşte bunlardan biri de buzlu sahalardır. Buzlar arasında sıkışıp mahsur kalmak, eksi 20-25 derecelerde yaşamı idame ettirmek kolay iş değildir.

Gemilerin genellikle çalıştığı ve gitme olasılığınızın yüksek olduğu bu tip denizlerden biri de Azak Denizi’dir. Karadeniz’in kuzey doğusundaki Azak Denizi kış aylarında donması sebebiyle denizciler için büyük risk taşır. Uzunluğu yaklaşık 130 deniz mili, en geniş yeri ise yine yaklaşık 125 deniz mili olan bir iç denizdir. En derin yeri 14 metredir. 3.5 ila 4 millik Kerch Boğazı ile Karadeniz’e bağlıdır. Don, Kuban, Krinka ve Kalmius nehirlerinin Azak Denizine dökülmesi nedeni ile tuzluluk oranı çok düşük ve 1’in altındadır ve Aralık-Mart aylarında donar. Bu kış aylarında Mariupol(Ukrayna), Port Taganrog(Rusya) gibi limanlara dolum-tahliye talimatı alırsanız, şirketinizin geminiz için yaptığı kira sözleşmesinde ”Buzlu sahada çalışır” maddesinin olup olmadığını ve geminizin sea water circulation drawing, ana makine ve diesel generatorler ile kompresör, soğutma odaları vs. gibi yardımcı cihazlar için gerekecek deniz suyunun ballast tanklardan ikmal imkanı olup olmadığını incelemelisiniz. Eğer böyle bir olanak yok ise buzlu sahada seyir yapmanız mümkün değildir. Bunu acil olarak kaptanınıza ve şirketinize bildirmelisiniz. Bu incelemeyi yapmadan Kerch Boğazı’na girdiğinizde çok sıkıntılı durumlarla karşılaşacağınızı bilmenizde yarar var. Kerch Boğazı’nda ve Azak Denizi’ndeki seyirler pilotlu yapılan seyirlerdir. Pilot sizi “buzlu sahaya” giriyoruz diye uyaracaktır. O süreye kadar günlerce seyir yapmış ve Karadeniz’i geçmiş, makine ve sistemleriniz normal sıcaklık ve basınç değerlerinde çalışmış her şey iyi gitmektedir. Ancak buzlu sahada ilerlerken geminizde hafif bir vibrasyon ve sadmeler hissedeceksiniz. Sonra da aniden ana makinenizin sea water main pump ile D/G’leri besleyen sea water pump suction basınç değerlerinin düştüğünü, pompaların vakuma geçtiklerini, hiç su basamadıklarını, aynı zamanda hem ana makinenizin hem diesel generatorlerinizin ceket suyu sıcaklıklarının arttığını ve normal değerler üzerine çıkarak alarm verdiğini göreceksiniz. Çok geçmeden makinenizin otomasyon sistemi anormal değerler nedeni ile ana makinenizi stopa çekecek, aynı zamanda generatörleriniz devreden çıkarak geminiz shut off olacaktır. Radar, cayro, dümen ve tüm seyir aletleri bir anda devre dışı kalacaktır. Emergency aydınlatma altında makinelerinize deniz suyu girmeme sebebini araştırırken kinistin süzgeçlerinizi açmaya karar verecek ve açacaksınız. Süzgeçlerin komple buz ile kaplı olduğunu görecek ve yapacağınız temizliğe rağmen kısa süre içinde aynı durumla karşılaşacaksınız. İşte bu durumda geminizin “buzlu sahalar circulation” sistemi var ise sizlerin kurtarıcısı olacaktır. Ancak bu sistemin kullanılabilmesi için geminiz boş ve ballastlı seyir durumunda olması, bu tanklardan deniz suyu sirkülasyonu yaptırabilmeniz için de en az yarı dolu kapasitede olması gereklidir. Kaptan ve II. kaptana bilgi vererek, drawingte gösterilen ve muhtemelen makine dairesine en yakın olan dip ballast tanklarından uygun olanın ana makine deniz suyu pompası ile gidiş ve dönüş valflerini sintinede bulup açacaksınız(şayet tutmadıysa) ayrıca borda üzerinde ana makine ve D/G denizsuyu discharge valfleri kapatılarak, ballast tanklardan çekip circulation yapan deniz suyunun dışarı değil tekrar aynı ballast tankına dönmesini sağlamalısınız. Ayrıca kinistin alıcı valfleri sıkıca kapatılmalı ve bu line üzerinde mevcut pompa alıcı üç yollu valf tanktan alıcı konuma ayarlanmalıdır. Valf konumları ayarlandıktan sonra pompaları çalıştırıp emiş yaptırdığınız ballast tankı sürekli iskandil ederek tank seviyesinin makul seviyeye inerek sabit kaldığını ve azalma olmadığını gördüğünüzde makine sistemlerini çalıştırarak seyire devam edebilirsiniz. Azak Denizi’nde olduğunuz sürece sürekli bu sistemde kalmalısınız. Limana varışınızda geminiz yükleme yapacaksa ballast basacağından II.kaptanla görüşerek circilasyon yaptığınız ballast tankının denize basılmamasını, yoksa geminizin seyir yapma imkanının olmadığını izah etmelisiniz. Bu arada siz can havliyle oradan oraya koşuştururken gemiye Port State Control geldigini ve güvertedeki eski tip life boat motoru çalıştırmanızı isteyeceğinden -25 derecede çalışmaya hazır tutma için life boatlarınızı seyyar ısıtıcılarla sürekli sıcak tutarak ayrıca sprey ateşleyicilerden önceden temin edip kamaranızda muhafaza ederek hazırlıklı olmanızda yarar vardır. Allah selamet versin.

Düzenleme: Ece Eldek
Ekleyen: Ayşe Kırıcı