Satoshi Nakamoto takma adını kullanan kişi veya kişiler tarafından yaratılan ve dahice olduğu şüphe götürmeyen blok zinciri, gitgide önem kazanarak herkesin aklından geçen bir sorunun hedefine dönüşmüştür.
Peki, nedir bu Blok Zinciri?
Dijital verinin kopyalanmasına değil dağıtılmasına izin verem blok zinciri, yepyeni bir internet türünün omurgasını oluşturmuştur. Aslında dijital para birimi Bitcoin için hazırlanmış olsa da teknoloji camiası bu teknolojiye yeni potansiyel kullanım amaçları bulmaktadır. Tıpkı internette ya da otomobillerde olduğu gibi, blok zincirini kullanmak için nasıl işlediğini bilmeniz gerekmektedir. Ama bu yeni teknolojiye aşinalık kazandıkça neden devrimci bir teknoloji olduğunu daha iyi anlıyorsunuz.
Dağıtılmış Veri Tabanı
Bilgisayarlardan oluşan bir ağa binlerce kez kopyalanarak dağıtılan bir hesap tablosu düşünün. Sonra da bu ağın, söz konusu tabloyu düzenli olarak güncellemek üzere tasarlandığını düşünün. İşte blok zincirini anlamaya başladınız. Bir blok zincirindeki bilgi, paylaşılan ve sürekli güncellenen bir veri tabanı halinde varlığını sürdürüyor. Ağı bu biçimde kullanmanın bariz faydaları var. Blok zinciri veri tabanı tek bir konumda saklanmadığı için, kayıtlar herkese açık ve kolayca doğrulanabiliyor. Bu bilginin hackerların erişip bozabileceği merkezi sürümü de bulunmuyor. Aynı anda milyonlarca bilgisayarda barındırıldığından, veri tabanındaki veriye internetteki herkes erişebiliyor.
Blok Zincirinin Sağlamlığı ve Güvenilirliği
Blok zinciri, tıpkı internet gibi dahili bir sağlamlığa sahip. Ağ boyunca birbirinin aynı bilgi blokları saklandığından, blok zinciri:
1. Tek bir kurum ya da kuruluş tarafından kontrol edilemiyor.
2. Tek bir kırılma noktasına sahip değil.
Bitcoin 2008’de icat edildi ve o günden bu yana önemli bir problem yaşanmaksızın Bitcoin blok zinciri çalışmayı sürdürüyor. Şu ana kadar Bitcoin’in yaşadığı tüm sorunların altında ya hackleme çabaları var ya da yönetimsel hatalar. Bir diğer deyişle, bu sorunlar kötü niyetten ya da insan hatasından kaynaklanıyor; altında yatan konseptlerde hata olduğu için değil. İnternet de 30 yıl ayakta kalabildi. Bu da henüz geliştirilmeye devam eden blok zinciri teknolojisi için iyi bir haber demek.
Şeffaf ve Bozulmaz
Blok zinciri teknolojisi kendisini her 10 dakikada bir otamatikman güncelleyen bir fikir birliği halinde. Kendi kendini denetleyen bir dijital değer ekosistemi olan ağ, gerçekleşen her işlemi 10 dakikalık aralıklarla güncelliyor. Bu işlemlerin her birine “blok” adı veriliyor ve böylece ortaya iki önemli şey çıkıyor: İlki, şeffaflık ilkesinin tüm ağa gömülü ve herkese açık olması. Diğeriyse blok zincirindeki herhangi bir bilgi birimini değiştirmek için tüm ağınkinden daha büyük bir işlem gücüne ihtiyaç olması ve bu yüzden bozulmaması. Bu durum teoride mümkün olsa da, uygulamada olanaksız.
Düğümlerden Oluşan Ağ
Blok zinciri, hesaplama yapan “düğümlerden” oluşuyor. Düğüm, blok ağı zincirine bağlı çalışan ve işlemleri onaylamakla ve aktarmakla yükümlü bir istemci çalıştıran bilgisayar demek. Düğümler blok zinciri ağına aktarıldıkları anda otomatikman blok zincirinin bir güncel kopyasını indiriyor. Bir araya gelen düğümler, internetin şu anki işleyişinden tamamen farklı ikinci düzey ve güçlü bir ağ oluşturuyor. Her düğüm, blok zinciri üzerinde bir yönetici ve ağa kendi isteğiyle katılıyor. Bu bakımdan ağın merkezi olmadığı söylenebilir.
Düğümlerin yaptığına “maden çıkarma” dense de aslında bu yanlış bir tabir. Aslında her düğüm, hesaplamalı yapbozları çözmek için birbirleriyle yarışıyor. Blok zinciri, yapısı itibariyle merkezi olmayan bir teknoloji. Blok zincirinde meydana gelen her şey tüm ağı etkiliyor. Bununda birtakım önemli sonuçları var.
İşlemleri doğrulamanın yeni bir yolu olan blok zinciri, geleneksel ticaretinin bazı yönlerini de geçersiz kılıyor: Söz gelimi, borsa işlemleri blok zincirinde neredeyse anında gerçekleşebilir ya da tapu kadastro gibi kayıtlar tümüyle halka açık tutulabilir.
Blok Zincirini Kim Kullanacak?
Web altyapısında olduğu gibi, blok zincirinden de faydalanmak için iç yüzünü bilmek gerekmiyor. Şu anda blok zinciri teknolojisinin en büyük potansiyel kullanım alanı finans dünyası. Dünya Bankası 2015’te yapılan para transferlerinin 430 milyar ABD dolarını aştığını söylüyor ve şu anda blok zinciri geliştiricilere büyük rağbet var. Blok zinciri bu tür işlemlerde aracıyı ortadan kaldırabiliyor.
Blok Zinciri Yeni Bir Web 3.0 mı Demek?
Blok zinciri internet kullanıcılarına değer yaratma becerisi kazandırıp dijital bilginin doğrulamasını yapıyor. Bundan işyerleri nasıl fayda sağlayacak? Adına “Akıllı Sözleşme” denen dağıtılmış kayıt defterleri, ancak belirtilen şartlar yerine getirildiğinde işletilen basit sözleşmeler kodlanmasını olanaklı kılıyor.
Fikir Haklarının Korunumu
Bilindiği gibi, dijital bilgileri sonsuz defa kopyalamak ve internet sayesinde her yere dağıtmak olanaklı. Bu da web kullanıcılarına ücretsiz içeriklerden oluşan bir altın madeni sağlıyor adeta. Ne var ki telif hakkı sahipleri o kadar şanslı değil. Hem fikir haklarını yitiriyor hem de bu yüzden maddi zarara uğruyorlar. Akıllı kontratlar telif haklarını koruyabilir, yaratıcı eserlerin internetten satışını otomatikleştirerek dosya kopyama ve dağıtma işlemini ortadan kaldırabilir. Örneğin İngiliz şarkıcı ve besteci Imogen Heap’in kurduğu Mycelia, P2P müzik dağıtımı için blok zinciri kullanıyor ve müzisyenlerin şarkılarını doğrudan hayranlarına satmasını sağlıyor. Aynı zamanda yapımcılara lisans örnekleri gönderiyor, telif gelirini şarkı yazarları ve müzisyenler arasında otomatikman bölüştürüyor. Tüm bunlar da akıllı sözleşmelerle otomatikleştirilmiş. Blok zincirlerinin kesirli kripto para birimlerinde ödemeyi mümkün kılması blok zincirinin bu senaryoda büyük başarı şansı olduğunu akla getiriyor.
Kimlik Yönetimi
Web üzerinde daha iyi kimlik yönetimine gereksinim olduğu şüphe götürmez. Kimlik doğrulama iinternet üzerinden gerçekleşen tüm finansal işlemlerin zayıf noktası. Ne var ki webden ticaretle birlikte gelen güvenlik risklerine karşı çözümler hiç de iyi değil. Dağıtılmış kayıt defterleri kim olduğunuzu kanıtlamanın geliştirilmiş yöntemlerini ve kişisel belgeleri sayısallaştırma fırsatını sunuyor. Güvenli bir kimlik sahibi olmak paylaşım ekonomisinde gerçekleşen çevrimiçi etkileşimler için de önemli olacak. Sonuçta iyi bir ün sahibi olmak internet alışverişin en temel gereksinimi.
Denizcilik Sektöründe Kilit Blok-Tabanlı Projeler
Birkaç endüstri oyuncusu, nakliye işlemlerinde Blockchain kullanımını test etmek için projeler başlattı. Danimarka’nın öncü kuruluşlarından Maersk, sevkıyatları izlemek amacıyla Blockchain tabanlı bir teknolojiyi test etmek için IBM ile ortaklık kurdu.
Londra merkezli Everledger, Blockchain’in elmas gibi değerli varlıklarını izlemek ve korumak için pilot kullanımını da yaptı, Güney Koreli işletmelerden oluşan bir konsorsiyum ise, reefer konteynerlerini sevkıyat rezervasyonundan kargo teslimatına kadar takip etmek için bu teknolojiyi kullandı.
Bu yılın başlarında Dünya Ekonomik Forumu için Tedarik Zinciri ve Taşıma Sektörü başkanı Wolfgang Lehmacher, teknolojinin ticaretteki genel engellerin üstesinden gelebilmesine odaklanan Blockchain’in uluslararası ticaretteki işe yaradığını keşfetti.
Blok zincirine dayalı açık ve güvenli platformlar, terminallerde veya limanda çalışan müşterilerin görevlerini yerine getirmek için limana küçük işletmeler getirebilir, bağlantı noktası servislerine kolayca erişebilir ve dijital port platformu vasıtasıyla diğerleriyle bağlantı kurabilirler. Dijital eşler arasındaki işbirliği araçları ile ödemeleri ve iş yapma kolaylığı sağlar.
Blockchain, genellikle uluslararası ticaret ve operasyonlarla gelen yüksek maliyetleri başarılı bir şekilde en aza indirirken gereksiz proseslerden kurtularak çeşitli uluslararası ticaret olanaklarını genişletmeye yardımcı oluyor.
SONSÖZ
Blockchain gösteriyor ki, gelecekte Denizcilik sektöründe bizleri yeni sistem entegrasyonları bekliyor olacaktır.
Gelecek, Denizcilik…
Önümüzdeki yıllarda bu teknoloji sektörü tamamen değiştirme yolunda ilerliyor.