Yeni bir yük yüklemeden önce yapılan ambar hazırlığı, özellikle capesize, panamax ve handysize dökme yük gemileri için, kritik bir ticari operasyon olup emniyet ve çevre açısından da önem arz etmektedir.
Ambar için istenilen temizlik seviyesi yüksek olduğunda (özellikle krom cevheri, ilmenit, kaolin ve diğer endüstriyel mineraller veya besin maddeleri gibi dökme yükler) yük kirlenmesini önlemek şüphesiz birinci önceliktir.
Rutin bir uygulama olarak, söz konusu olan gemilerin planlı bakım sistemleri, olası bir hasarı, zararı önceden görmek amacı ile her tahliye ve temizlik sonrası kargo ambarlarının durum değerlendirmesine ilişkin kontrol listelerini kapsamaktadır. Yük artıkları ve ambar yıkama sularına ilişkin çevresel yönetim uygulamalarına, 1 Ocak 2013 ‘de yürürlüğe girmiş girmiş olan MARPOL EK-5 ‘te etraflıca yer verilmiştir.
MARPOL Ek-5 hükümlerince, yük artıkları ve ambar yıkama sularının yönetimine ilişkin olarak yüklerin çevreye zararlı olup olmadıklarına dair bir ayrım yapılmaktadır. Ek-5 in hükümlerine göre, kargoyu yükleyecek olan taraf, taşınacak yükün çevreye zararlı olup olmadığının testini, kontrolünü belirlenmiş olan esaslara göre yapıp bunu deklere etmekle yükümlüdür. Söz konusu test ve kontrol esasları “Globally Harmonized System of Classification and Labelling of Chemicals (UN GHS)” ‘da belirtilmiştir. UN GHS, kimyasal maddelerin tehlikelerine göre sınıflandırılmasına, markalanmasına ve MSDS (Material Safety Data Sheet) hazırlanmasına değinmektedir.
Genellikle gemi bünyesinde üretilen atıklar için tasarlanmış olan liman atık alım tesislerinin, çevreye zararlı olan yük artıkları ve ambar yıkama sularına yönelik hizmet vermemesi muhtemel olup bu artıkların özel olarak elleçlenmesi gerekebilir. Çevreye zararlı olan yük artıklarının ve yıkama sularının (aşağıda ki tabloda gösterildiği gibi) özel bölgeler içerisinde veya dışarısında denize basılması yasaklanmıştır.
Tüm dökme yüklerin başlıca; zehirlilik, kötü huylu ur üretkenliği ve diğer çevresel etkileşimlere yönelik testlere tabi tutulması çok fazla zaman alacağından dolayı IMO yükü yükleyenlerin, 31 Aralık 2014 tarihine kadar bahsi geçen testleri yapmalarına izin vermiştir. Fakat en azından çok güçlü ve yaygın zehirlere karşı testlerin yapılması ve özellikle içerisinde sentetik polimer veya plastik hammaddesi bulunduran yükler hakkında bilgi edinilmesi sonrası geçici bir gruplandırmanın yapılması tavsiye edilmektedir.
En son hali ile yürürlüğe girmiş olan MARPOL Ek-5 den sonra, dökme yük gemisi işletmecileri taşıyacakları yükün çevreye zararlı olup olmadığının bilinmemesi, tahliye sonrası ambarda kalan yük artıklarını alabilecek tesislerin eksikliği ve ambar temizlemek için kullanılacak olan katkı maddelerinin çevreye zararlı olup olmadıklarının deklere edilmemesi gibi sorunlarla karşılaşmaktadırlar.
Yukarıda bahsi geçen zorlukları değerlediren IMO’nun Deniz Çevresini Koruma Komitesi, daha önce ambarında çevreye zararlı yük taşımış olan gemilerde oluşan ambar yıkama sularının denize basılmasına müsaade eden ve söz konusu uygulamayı biraz kolaylaştıran yeni bir sirküler yayımlamıştır. Geçen Haziran ayında yayımlanan MEPC.1/Circ.810 nolu sirküler ile çevreye zararlı bir yükün ambar yıkama suları aşağıda ki koşulların sağlanması durumunda özel alanların dışında denize basılabilir. Bu koşullar ise aşağıda belirtidiği gibidir:
- Gemi kaptanı ilgili liman otoritelerinden alınan bilgileri esas alarak hem gidilen limanda hemde bir sonra ki uğrak limanda yeterli atık alım tesisinin olmadığını belirlemedir.
- Gemi bir rota üzerinde seyir halinde ve en yakın karadan 12 deniz milinden az olmayan bir mesafede olmalıdır.
- Yıkama öncesinde yük artıkları olabildiğince uzağa kaldırılmalı (karaya verilmek üzere çuvallanmalı) ve ambar içi iyice süpürülmelidir.
- Ambar sintinelerinde, yükten arta kalan katı partüküllerin toplanabilmesi ve denize giden artıkların asgariye indirilebilmesi için filtre kullanılması gereklidir.
- Denize basma işlemi Çöp Kayıt Defterine kayıt edilir ve bayrak devleti, liman atık alım tesislerinin yetersizliğine ilişkin MEPC.1/Circ.469/Rev.2’de belirlenen format kullanılarak bilgilendirilmelidir.
Ekler;
MEPC.1/Circ.810 ‘nolu sirküler için tıklayınız.
MEPC.1/Circ.469/Rev.2 ‘nolu sirküler için tıklayınız.
Kaynak: GL Academy News
Çeviri: Cem Kütükoğlu
Ekleyen: Murat Dendeşer