AIS Nedir?

AIS (Otomatik Tanımlama Sistemi) , gemiler ve deniz trafiğini düzenleyen istasyonlar (VTS-Vessel Traffic Reporting System) tarafından kullanılan tanımlama ve takip sistemidir. Sistem, civardaki diğer gemiler ve kıyı istasyonlarıyla elektronik bilgi alışverişi yaparak, hedefleri tanımlar ve hedeflerin konumunu saptar.

AIS (Otomatik Tanımlama Sistemi)’in temel prensibi, bilgi alışverişini kolaylaştırıp vardiya zabitinin durumsal farkındalığını arttırmaktır. Aynı zamanda, Arama Kurtarma Operasyonları`nda (SAR-Search and Rescue), hedefi saptama maksadıyla da kullanılabilir.

AIS, RADAR ve ECDIS ile bağlantılı olarak çalışır. Ayrıca gerekli durumlarda, cayro pusula gibi diğer seyir sensörleri ile de bağlantılı olarak kullanılabilir. AIS, RADAR’a göre daha kısa menzillidir ancak daha detaylı bilgi vermektedir.

AIS cihazı, GPS benzeri bir alıcı-verici ile entegre edilmiştir. AIS vericileri VHF Deniz Mobil Bandının 87. (161.975MHz) ve 88. (162.025MHz) kanallarında otomatik bilgi yayınlar. Bu bilgilerin yayın sıklığı, 2 saniye ile 6 dakika arasında değişmekle birlikte, ortalama olarak 1 dakika civarındadır. AIS tarafından yayınlanan bu bilgiler, 3 farklı kategori altında incelenebilir;

1-Sabit Bilgiler (Gemi Karakteristikleri): Geminin adı, çağrı işareti, MMSI numarası, IMO numarası, uzunluğu ve genişliği, gemi tipi.

2-Değişken Bilgiler: Geminin pozisyonu, evrensel zaman, yere göre hız, yere göre rota, seyir durumu, dönüş oranı ve pruvası.

3-Sefer Bilgileri: Tehlikeli yük, varış limanı ve tahmini varış zamanı, draft ve rota planı.

Uluslararası Denizcilik Örgütü tarafından belirlenen 2 tip AIS cihazı bulunmaktadır:

-A sınıfı AIS cihazları

-B sınıfı AIS cihazları.

A sınıfı cihazların çıkış güçleri 12.5 watt olmakta birlikte, menzilleri yaklaşık olarak 15-25 deniz mili arasındadır. B sınıfı cihazların ise çıkış güçleri 2 watt ile sınırlıdır ve tahmini menzilleri 5-10 deniz mili arasındadır.

Gemiler çok yönlü antenler kullandığından, cihazların kapsama alanları kıyı istasyonlarına göre daha azdır. AIS Kıyı İstasyonları ,ortalama olarak 40 deniz mili civarında alanı kapsar.

SOLAS (Denizde Can Güvenliği Sözleşmesi) Bölüm 5 Madde 19 gereği; uluslararası sefer yapan 300 GRT üstü tüm gemiler ve tüm yolcu taşıyan gemiler, A sınıfı AIS Cihazı bulundurmak zorundadır.

AIS’in Avantajları

-Gece seyrinde, civardaki gemilerin hareketlerini takip etmeyi kolaylaştırması.

-Hedeflenen geminin kimliğinin saptanabilmesi ve gemiyle iletişim olanağı. (Örneğin: kısıtlı görüş şartlarında telsizden xx pozisyonundaki gemi veya sancak başomuzluğumdaki gemi çağrısı yapmak yerine, gemiyi ismi ile çağırarak iletişim kurmak)

-Hedeflerin sabit, değişimler ve draft gibi seyir Bilgilerini görüntülemesi.

-Doğru görüntü ayarları yapıldığında, çatışmayı önleme amacıyla hedef hakkında hızlı,otomatik ve doğru bilgi sağlaması.

Gelişen teknoloji ile birlikte AIS geliştirilerek S-AIS oluşturulmuştur. S-AIS (Uydu Tabanlı Otomatik Tanımlama Sistemi) ile dünyanın her yerindeki gemi ve istasyonlar, menzil sınırlaması olmaksızın uydu aracılığıyla izlenebilmektedir. Özellike, açık denizdeki gemilerin takibi için oldukça kullanışlı olan bu system, günümüzde kendi gemilerinin izlenmesi maksadıyla çoğu şirket tarafından kullanılmaktadır. S-AIS’in en bilindik örneği ise MarineTraffic isimli, gemi takibi amacıyla kullanılan internet sitesidir.

Düzenleme: Batuhan Omacan
Ekleyen: Burcu Demir