Türk denizlerinde yaşanan en büyük deniz kazalarından ve trajedilerinden biri olan, 24 Şubat 1942 tarihinde, İkinci Dünya Savaşı’nda Nazilerden kaçma amacıyla Romanya’dan Filistin’e giden 769 Musevi yolcusu ve çoğu Bulgar olan 10 mürettebatıyla batan Struma gemisi için 73 yıl sonra devlet düzeyinde ilk kez anma töreni düzenlendi.
İstanbul Sarayburnu’nda bulunan Sepetçi Kasrı’na, düzenlenen anma törenine hükümeti temsilen Kültür ve Turizm Bakanı Ömer Çelik, İstanbul Valisi Vasip Şahin, Dışişleri Bakanlığı İstanbul Temsilciliği Büyükelçisi Kenan İpek, Araştırma ve Güvenlik İşleri Genel Müdürü Tunç Üğdül, Türk Musevi Cemaati Başkan Vekili Moris Levi, Türkiye Hahambaşısı İsak Haleva, Uluslararası Holokost Anma İttifakı Türk Heyeti Başkanı Emekli Büyükelçi Ertan Tezgöri, İsrail’in İstanbul Başkonsolosu Shai Cohen ve musevi cemaatinden birçok önemli isim katıldı.
Tören saldırıda hayatını kaybedenler için yapılan saygı duruşu ile başladı. Ardından duaların okunmasıyla devam eden törende Kültür ve Turizm Bakanı Ömer Çelik 73 yıl önce yaşanan bu olayların unutulmaması gerektiğini vurgulayarak, bunun için çalıştıklarını aktardı.
73 Yıl Önce Struma’da Neler Olmuştu?
İkinci Dünya Savaşı’nda Romanya’ya kadar dayanan Nazi kuvvetlerinin Yaş şehrinde yaşayan Musevi halktan yaklaşık 4 bin kişiyi katletmesiyle Romanya’nın geri kalan şehirlerinde yaşayan Musevilerin kaçmaktan başka şansları kalmamıştı. Yapım yılı 1830 olarak tahmin edilen 46 metrelik kömür gemisi olan Struma gemisi ile 769 musevi 12 Aralık 1941’de Romanya’dan kalkarak Filistin’e doğru haraket etti. İstanbul’a ulaşamadan makinası arızalanan gemi onarıldıktan sonra İstanbul Boğazı’nı geçerek 15 Aralık’ta Sarayburnu’na ulaştı. Burada 2. kez makinesi arızalanan gemi zorunlu olarak demir atmak zorunda kaldı. 23 Şubat’a kadar burada kalan gemi yapılan müzakerelerin sonuç vermemesi üzerine 23 Şubat’ta Şile açıklarına çekildi. 24 Şubat günü Shch-213 isimli bir Sovyet denizaltısının saldırısı sonucunda batırılan gemide bulunan 768 yolcu hayatını kaybetti. Saldırıdan sadece David Stoliar isimli yolcu kurtularak karaya varabildi. Gemideki tek canlı tanık olan David Stoliar Mayıs 2014’te 91 yaşında hayatını kaybetti. Struma gemisinin enkazı 16 Temmuz 2000 tarihinde Sualtı Araştırmaları Derneği (SAD) tarafından İstanbul Boğazı açıklarında tespit edildi.
Haber: Tayfun Emre Zerde
Düzenleyen: Orkut Akar
Ekleyen: Gamze Nur Yalçın